Lettertypes gebruiken en beheren op de Mac

We gebruiken het elke dag op onze Mac, iPhone en iPad: lettertypes. Misschien de ene keer bewuster dan een andere keer. Je kunt verschillende lettertypes kiezen voor bijvoorbeeld de weergave van je emails, maar vooral als je documenten maakt krijg je ermee te maken. Hoe werken deze fonts, hoe kom je eraan en wat kun je het beste doen om deze te beheren? Ik vertel je alles over het gebruiken en beheren van lettertypes op de Mac.

Wat is een lettertype of font?

Een lettertype op de computer is niets anders dan een klein bestandje dat je installeert. Dit bestandje bevat alle letters van het alfabet, leestekens en vaak ook veelvoorkomende symbolen. Op moderne systemen wordt voornamelijk gebruik gemaakt van contourlettertypes. Het voordeel hiervan is dat ze schaalbaar zijn en de kwaliteit dus altijd goed is, ook als ze heel groot worden afgedrukt.

Zowel Microsoft als Apple en Adobe hebben verschillende soorten lettertypes ontwikkeld. Meer hierover lees je op Wikipedia. Op de Mac wordt voor deze lettertype bestanden voornamelijk de extensie .ttf (TrueType) of .otf (OpenType) gebruikt.

Lettertypes installeren en beheren

Om lettertypes te beheren gebruikt de Mac de app: Lettertypecatalogus. Als je een lettertype koopt of download en je klikt twee keer op dit bestand dan wordt deze automatisch in de Lettertypecatalogus geopend en toegevoegd op de Mac. Standaard is dit alleen voor de ingelogde gebruiker. Wil je het lettertype ook installeren voor andere gebruikers op dezelfde Mac, dan kun je dit aanpassen in de instellingen. Open hiervoor Lettertypecatalogus in de map Programma’s (of Apps bij 10.15 of nieuwer). Ga naar voorkeuren en kies bij “Installer standaard in” voor computer in plaats van gebruiker.

In de Lettertypecatalogus kun je door je lettertypes heen scrollen in verschillende weergaven. Je kunt ook zoeken naar specifieke lettertypes. Standaard zie je in het voorbeeld (kies bij de weergaveopties linksboven voor Aa) een “Lorem ipsum” voorbeeld, maar je kunt hier elke willekeurige tekst intikken door erop te klikken.

Extra lettertypes zijn te activeren en deactiveren via de checkbox bovenin. Je hoeft deze lettertypes dus niet helemaal te verwijderen als je ze tijdelijk niet gebruikt. Door het aantal geactiveerde lettertypes de beperken zorg je ervoor dat je programma’s niet extreem veel lettertypes hoeven te laden en daardoor sneller opstarten en stabiel blijven werken.

Fonts gebruiken in programma’s

Sommige software pakketten, zoals die van Adobe, pakken alle lettertypes die je installeert direct op. Je kunt deze dus meteen kiezen als je een lettertype wilt wijzigen. Bij bijvoorbeeld Pages is die niet altijd het geval. Wil je de keuze uit al je geïnstalleerde lettertypes, en dus niet alleen de standaard serie, ga dan naar Pages > Opmaak > Lettertype > Toon lettertypen (of Command + T).

Lettertypes installeren op meerdere Macs
Het installeren van lettertypes is iets dat je lokaal doet. Op de Mac zelf dus. Dit synchroniseert helaas niet met je andere Macs. Wat mij betreft zou dat een fantastische aanvulling zijn op de bestaande iCloud diensten, maar tot het zover is zul je moeten uitwijken naar andere oplossingen.

Er zijn verschillende apps die zorgen voor uitgebreider lettertype beheer en synchronisatie. Voorbeelden hiervan zijn Adobe Fonts (alleen voor Creative Cloud abonnees) en Rightfont.

Hoe kom je aan lettertypes?

Gratis in macOS zelf
Er zijn verschillende manieren om lettertypes te verzamelen en installeren. Allereerst wordt er al een hele serie (ruim 500) lettertypes meegeleverd met macOS. Die staan dus al op je Mac en zijn ook per direct actief. Hieronder vallen veelgebruikte lettertypes zoals Arial, Helvetica en Futura.

Extra gratis lettertypes in macOS Catalina
Nieuws sinds Catalina is de mogelijkheid tot het downloaden van nog bijna 300 extra lettertypes. Deze staan al voor je klaar en hoef je dus zelf alleen nog te downloaden en activeren. Dit kan via de eerder genoemde app: Letterypecatalogus. Klik hiervoor op de download knop bovenin (zie afbeelding). Het lettertype wordt direct hierna automatisch geactiveerd.

Diverse gratis lettertype websites
Er zijn ook veel websites die gratis lettertypes aanbieden. Vaak is dit alleen gratis voor niet commercieel gebruik. Het aanbod is enorm. Voorbeelden van dit soort websites zijn www.1001fonts.com en www.dafont.com. Let op dat hier altijd een risico aan vast zit. Je weet nooit precies wat je ongewild binnenhaalt (naast het lettertype natuurlijk). Het toezicht en de controle is niet altijd inzichtelijk.

Adobe Fonts
Als je een Creative Cloud abonnement hebt bij Adobe mag je gebruik maken van hun lettertypes en synchronisatie dienst. Met hun Font Packs helpen ze je een handje met het combineren van verschillende lettertypes binnen jouw design. Je kunt de lettertypes activeren binnen de programma’s van Adobe en hoeft dit dus niet via de Lettertypecatalogus te doen.

Betaalde lettertypes
Je kunt lettertypes ook gewoon aanschaffen. Zeker als je ze commercieel gaat gebruiken is dit aan te raden. Niet alleen wordt de ontwerper betaald voor zijn/haar werk, je weet ook zeker dat je een zuiver en gecontroleerd lettertype installeert. Dit kan bij bijvoorbeeld www.myfonts.com.

Waar moet je op letten

Let er vooral op dat je niet extreem veel lettertypes activeert die je niet gebruikt. We zien soms Macs met honderden, soms duizenden lettertypes die op den duur problemen krijgen. Zeker bij het downloaden van gratis lettertypes zie je wel eens corrupte fonts. Deze vooroorzaken meestal traagheid en crashes van programma’s die veel lettertypes laden zoals Adobe.

Conflicten oplossen
Met de Lettertypecatalogus kun je zoeken naar conflicten en deze meteen oplossen. Zo kun je al je lettertypen (of een deel) selecteren en kiezen voor Archief > Valideer lettertypen… Gevonden conflicten worden aangeven en kunnen in dit venster ook direct worden verholpen. Het is aan te raden om lettertypen die conflicten geven te verwijderen van de Mac.